Dolinka Katyńska, Powązki - Warszawa
Jest to miejsce upamiętnienia ofiar zbrodni katyńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Starania o stworzenie tam pomnika katyńskiego stały się częścią walki z Kłamstwem Katyńskim.
Od lat 70 – tych XX wieku, corocznie 1 listopada oraz 1 sierpnia odbywały się w Dolince nieformalne uroczystości patriotyczne poświęcone ofiarom Zbrodni Katyńskiej. 31 lipca 1981 r. członkowie Komitetu Obywatelskiego Budowy Pomnika Katyńskiego ustawili w Dolince pierwszy w Polsce pomnik katyński. Był to kamienny krzyż o wysokości 4,5 metra, z datą 1940, orłem w koronie, tablicą z napisem Katyń i literami WP oraz słupkami z nazwami obozów NKWD, gdzie więziono Polaków po agresji ZSRR na Polskę w 1939 r. Tej samej nocy krzyż został zdemontowany i wywieziony przez Służbę Bezpieczeństwa PRL. SB usunęła również tymczasowy krzyż brzozowy oraz kamień węgielny i akt erekcyjny umieszczone pod budowę nowego pomnika w 1981 r. 4 lata później, w 1985 r. władze komunistyczne zainstalowały w tym miejscu biały granitowy krzyż o wysokości 4 metrów, z napisem: „Żołnierzom polskim ofiarom hitlerowskiego faszyzmu spoczywającym w ziemi katyńskiej – 1941 rok”. Wywołało to oburzenie i wiele krytycznych komentarzy, szczególnie w RFN, ze względu na przypisywanie Zbrodni Niemcom. 1 sierpnia 1988 r. w Dolince Katyńskiej znów zgromadziły się tysiące ludzi, a rządowy pomnik katyński przyozdobiono polską flagą narodową z napisem: „Żądamy prawdy – Katyń 1940”. W kwietniu 1989 r. odsłonięto na pomniku nowy napis, który brzmiał: „Polskim oficerom zamordowanym w Katyniu”. W 1989 r. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – na apel Warszawskiej Rodziny Katyńskiej - dodała do napisów nazwy trzech radzieckich obozów jenieckich: Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska, oraz datę 1940. Montowane w dzień litery były w nocy zrywane przez tzw. „nieznanych sprawców”.
25 sierpnia 1993 r. w czasie wizyty w Polsce prezydent Rosji Borys Jelcyn złożył w Dolince Katyńskiej kwiaty przed pomnikiem. Zwrócił się również do dwóch przedstawicieli Rodzin Katyńskich i ks. Zdzisława Peszkowskiego, wypowiadając słowo: „Простите” (pol. Wybaczcie).
Zdemontowany w 1981 r. pomnik społeczny ponownie ustawiono w Dolince Katyńskiej w 1995 r. 31 lipca 1995 r. odbyła się ceremonia oficjalnego odsłonięcia obu pomników, społecznego i rządowego. Zatem w Dolince Katyńskiej znajdują się obecnie dwa pomniki w postaci krzyży: społeczny, który ustawiano w Dolince Katyńskiej dwukrotnie (po raz pierwszy w 1981 i po raz drugi w 1995 r.), oraz rządowy, wzniesiony w 1985 r., pierwotnie z innymi napisami. Ze względu na wspólny moment odsłonięcia, obydwa pomniki są często traktowane jako jeden monument i nazywane Krzyżem Katyńskim.
Stopniowo powstała tradycja zapalania w Dolince Katyńskiej zniczy w Zaduszki oraz w dniach 3 kwietnia (rocznica pierwszego transportu z Kozielska do Katynia 3 kwietnia 1940 r.), 13 kwietnia (Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej), a także 1 sierpnia (rocznica wybuchu powstania warszawskiego), 1 września (rocznica wybuchu II wojny światowej) oraz 17 września (rocznica agresji ZSRR na Polskę w 1939 r.).
