Katyń 1940

https://katyn.ipn.gov.pl/kat/przedmioty-i-relikwie/dokumenty-z-dolow-smier/3622,MATEJCZYK-Jan-Alfons.html
29.03.2024, 13:28

Dokumenty z dołów śmierci

MATEJCZYK Jan Alfons

MATEJCZYK Jan Alfons, urodzony 21 lipca 1904 r. w Bytomiu. Syn Jana i Anny z d. Breguła. Maturę zdał w Królewskiej Hucie (dziś Chorzów). Walczył w III powstaniu śląskim. Służył w kancelarii Komendy Placu w Rozbaru-Bytomiu. Rozpoczął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. 17 kwietnia 1929 r. ukończył studia z tytułem magistra praw. Pracował jako asesor sądowy w Murckach. Był komendantem powiatowym Związku Powstańców Śląskich w powiecie Bytom. Należał do Związku Oficerów Rezerwy. W sierpniu 1928 r. został powołany do służby wojskowej. Skierowano go do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 w Śremie. Po jej ukończeniu w stopniu plutonowego podchorążego został przydzielony do 73. pułku piechoty w Katowicach. W 1932 r. odbył ćwiczenia rezerwy. Od 1932 r. był sędzią grodzkim w Chorzowie i zastępcą kierownika tamtejszego Sądu Pracy. Mieszkał przy ul. Stanowej 4 w Chorzowie. Został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem 1 stycznia 1933 r., po czym przydzielono go do 56. pułku piechoty w Poznaniu. W 1934 r. odbył kolejne ćwiczenia oficerów rezerwy. Na następne powołano go do 3. pułku strzelców podhalańskich w Bielsku-Białej. We wrześniu 1939 r. został zmobilizowany do batalionu zapasowego 75. pułku piechoty w Oświęcimiu. Bral udział w walkach. Po 17 września 1939 r. dostał się do sowieckiej niewoli. Osadzono go w obozie w Kozielsku, skąd korespondował po niemiecku z rodziną. Wywieziono go z obozu 4 kwietnia 1940 r.
Został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD 5 kwietnia 1940 r. W czasie ekshumacji wiosną 1943 r. jego zwłoki oznaczono numerem 1966.
Odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II klasy.

Inwentarz dokumentów katyńskich przechowywanych w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, Kraków 2002, s. 54-55;

 

XVI. Ppor. rez. Jan MATEJCZYK (ur. 1904) (AM 1966)
 
Znaleziono – AM: Pers.-Ausweis, 2 Briefe, Mobilmachungskarte (dowód osobisty, 2 listy, karta mobilizacyjna); WO, s. 29: legitymacja służbowa magistratu m. Chorzowa, karta mobilizacyjna, wizytówki, legitymacja Koła Prawników i Ekonomistów Studentów Uniwersytetu Poznańskiego, 2 listy
 
1. Dowód osobisty
 
Dobrze zachowany kartonowy dowód osobisty
(12 x 8 cm, 4 s., akc. 11/1)
 
[s. 1] Województwo Śląskie / Powiat / Gmina / Dowód osobisty / Ser. B No 066411 / wydany na podst art. 18 rozp. Prezydenta R.P. / z dnia 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz.U. R.P. Nr. 32, poz. 309).
[s. 2] Nr 458. / Nazwisko Matejczyk / Imię Jan / Data urodzenia 21.7.1904 r. / Miejsce urodzenia Bytom, Niemcy / Imię ojca Jan matki Anna / Zawód sędzia grodzki / Miejsce zamieszkania I. / Wzrost wysoki / Twarz owalna / Włosy szatyn / Oczy niebieskie / Znaki szczególne blizna na lew. policzku / Wydany dnia 4. lipca 1935 r. / Pieczęć gminy [podpis nieczytelny] / (Kohlman / sekr. m.)
[s. 3] [Ślad po zniszczonej fotografii] / (Własnoręczny podpis osoby wyszczególnionej w dowodzie) / [podpis nieczytelny] / Stosownie do art. 19 rozp. Prezydenta R.P. z dnia 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności [itd.] zaświadczam, że wymieniony w niniejszym dowodzie Pan Matejczyk Jan / jest obywatelem polskim, co zostało stwierdzone / na podstawie art. 2731 Konw. / Genewsk. z d. 15.5.1922 r. / Urząd Magistrat m. Chorzowa / Nr rej. 1062/35 r. / Dnia 4 lipca 1935 r. / Za I Burmistrza [podpis nieczytelny] / (Korol)
[s. 4] [Drukowany wyciąg z art. 18 i 19 rozporządzenia Prezydenta R.P.]
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / II
 
2. Legitymacja służbowa
 
Dobrze zachowana legitymacja służbowa w twardej, skórzanej oprawie (na oprawie tłoczenie: Magistrat Miasta Chorzowa)
(11,5 x 8 cm, 4 s., akc. 11/2)
 
[s. 1] [Zachowana fotografia] / Jan Matejczyk / Podpis
[s. 2] Legitymacja służbowa / No 194 / Własnoręczny podpis właściciela legitymacji / [podpis nieczytelny]
[s. 3-4] Magistrat Miasta Chorzów / Legitymacja służbowa / Ważna do dnia 31 grudnia 1938 r. / dla Pana Matejczyka Jana / radcy magistratu. / Chorzów, dnia 27 kwietnia 1938 r. / (L.S.) Prezydent miasta / [podpis nieczytelny]
[s. 5] Ważność niniejszej legitymacji / przedłuża się do 31 grudnia / 1939 r. / 28.8.39 / [podpis nieczytelny]
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / I
 
3. Legitymacja “Krzyża na Śląskiej Wstędze Waleczności”
 
Dobrze zachowana, kartonowa legitymacja Górnośląskiej Komisji Odznaczeń
(12 x 8,5 cm, 4 s., akc. 11/4)
 
[s. 1] Legitymacja / Nr. 12088.
[s. 2-3] Górnośląska Komisja Odznaczeń / p. Matejczyk Jan / upoważniony jest do noszenia “Krzyża / na Śląskiej Wstędze Waleczności i Za- / sługi[1]” kl. II nadanego mu przez Górno- / śląską Komisję Odznaczeń a zatwier- / dzonego przez Ministerstwo Spraw / Wojskowych pismem z dnia 10.I.1927 r. / L.Dz. [...]4 gm. / Sekretarz [podpis nieczytelny] / Przewodniczący / [podpis nieczytelny]
[s. 4] [Ślady po fotografii]
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / IV
 
4. Legitymacja członkowska
 
Dobrze zachowana, kartonowa legitymacja Koła Prawników i Ekonomistów
(13,5 x 10,5 cm, 4 s., akc. 11/7)
 
[s. 1] Koło Prawników i Ekonomistów / Towarzystwo Studentów Uniw. Pozn. Tow. Zap. / L. leg. 708 / L. ind. 6097 / Legitymacja / kol. Matejczyk Jan / jest członkiem zwyczajnym Tow. w roku akad. 1927/8 / Zarząd / za prezesa [podpis nieczytelny] / kier. sekcji personalnej [podpis nieczytelny]
[s. 2-3] [informacja o wydanych skryptach – bez adnotacji]
[s. 4] Prenumeratę “Miesięcznika Koło Prawników i Ekonomistów” za rok 1927/8 uiścił / [podpis nieczytelny] / Nr 244/ Odebrano zeszyty [od 1-10, z tego skreślono 1, 3 i 4]
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / V
 
5. Karta mobilizacyjna
 
Dobrze zachowana, kartonowa karta mobilizacyjna wystawiona w Chorzowie
(14 x 9,5 cm, 4 s., akc. 11/3)
 
[s. 1] Chorzów / Odcisk pieczątki podłużnej – władzy wystawiającej kartę mob. 75 P[...] / 1. Rocznik 21.VII.1904 / 2. L. gł. ks. (karty) ew.(an.) 275 / 3. Broń (służba) piech.[2] / 4. Spec. wojsk. - / Karta mobilizacyjna. / 5. Stopień wojskowy ppor rez. / 6. Nazwisko Matejczyk / 7. Imiona Jan Alfons / 8. Imiona rodziców Jan, Anna / 9. Otrzymał przydział mobilizacyjny do / Kadry B/Z[3] 75 pp / w miejscowości Oświęcim
[s. 2] Rozkaz podróży. / W razie zarządzenia mobilizacji obwieszczeniami mo- / bilizacyjnymi, właściciel niniejszej karty mob. nie czekając / osobnego wezwania zabierze z sobą: kartę mob., ksią- / żeczkę wojskową (książeczkę stanu służby lub legitymację / osobistą), żywność na czas podróży do wyznaczonej for- / macji oraz przybory do jedzenia i wyruszy: / 1. Natychmiast bez względu na święto, na porę dnia / i nocy. / 2. Z takim obliczeniem, aby przybyć / 3. do stacji kolejowej Chorzów / w - dniu mobilizacji - o godz. – po czym / pojedzie wskazanym przez informatora kolejowego lub / zawiadowcę stacji pociągiem do stacji kolejowej / Oświęcim gdzie wysiądzie / i nie zatrzymując się nigdzie uda się najkrótszą drogą / 4. do Kadry B/Z 75 pp / w miejscowości Oświęcim celem / zameldowania się tam natychmiast w dniu mobilizacji / o godzinie - / 5. Powołany ma zawsze prawo do bezpłatnego przejazdu / koleją ze stacji najbliżej swego miejsca pobytu, jeżeli / zarządzenie mobilizacji zastanie go w odległości ponad / 20 km, od wyznaczonego mu miejsca stawiennictwa / Data wystawienia 4.IV. 1938 r. / Podpis d-cy (kmdta) wystawiającego kartę mob. / [podpis nieczytelny] / Odcisk pieczęci okrągłej / [nieczytelny]
[s. 3-4] [Drukowany tekst pouczenia – 6 punktów]
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / III
 
6. List po niemiecku z kopertą
 
List z kopertą do Jana Matejczyka, do Kozielska, z 18 grudnia 1939 od żony Margot, z Bytomia, stempel poczty w Moskwie: 8 II 40
(koperta: 9,7 x 15 cm, zachowana strona przednia i tylna (słabo czytelna); odręczny list: 26 x 19 cm, 2 s., akc. 3/6)
 
[s. 1 koperty:] S.S.S.R. (Russland) / Kozel’sk Smolenskaja oblast’ / pocztowyj jaszczik Nr 12 / Matejczik Jan / Janowicz
[s. 2 koperty] [słabo nieczytelny adres nadawcy:] Abs. Margoth Matejczyk [...] / [stempel sowieckiej poczty:] S.S.S.R. Moskwa Pocztamt / 8.2.40[...]
 
[s. 1] Beuthen, den 18.XII.39 / Mein lieber Hans! / Für Deinen [...] Brief auf welchen ich schon mit Sehnsucht / gewartet habe, herzl. Dank. Von Bekannten erfuhr ich / daβ Du Dich in Lemberg aufhalten sollst und zwar / unter der Adresse Felician [?] Kmiotek, Krasinskiego 6. / Ich schrieb natürlich sofort hin und auch an‘s / Rote Kreuz in Lemberg und nach Berlin, bekam / aber keine Antwort. Ich bin ja so glücklich von / Dir persönlich Nachricht zu erhalten. Mir geht es / gut, ich wohne beim Vater in Ems [?] nur etwas Geld / könnte ich gebrauchen, wie [...] es bei der Trudl / ich meine mit ihrem Haus? Unser Kind ist auch / Gott sei Dank gesund und spricht nicht mehr [...] / polnisch in 3 Wochen hat sie die deutsche beherrscht. / Für den Papa betet sie jeden Abend, damit er recht / bald gesund nach Hause kommt, erwähnen tut / sie Dich sehr oft und fragt warum Du solange / fort bist. – Mit unserer Wohnung ist alles in Ordnung / das Geld für die Miete werde ich schon besorgen. / Was meinst Du dazu, wenn ich 1-2 Zimmer vermieten / [würde?]. Die Wohnung wird nähmlich [sic!] so wie in Zloty in Rmk kosten. /
[s. 2] Vielleicht kannst Du mir wiedermal schreiben was ich tun / soll. Was meine Brüder anbelangt ist alles so ziemlich in / Ordnung. Heinz hat [przekreślone] ist nach 14 Tagen getürmt und hat / im Oktober geheiratet und Max war gezwungen mit Felix / zu brechen, hat aber die Drogerie weiter. Cläre und Walter / geht es gut, bin schon 3 Wochen bei ihnen in Beuthen. / Fürs Kind ist Beuthen besonders gut. Für Königshütte / hat sich nicht viel geändert. Klepka arbeitet weiter, / Konrad Kowara ist auch schon da. Übrigens haben / sie sehr oft im Magistrat nach Dir gefragt. Du hättest / gleich wieder antreten können, jetzt sind natürlich alle / Stellen besetzt. Ach es wird schon wieder alles werden die / Hauptsache Du kommst nur bald nach Hause. Wie lange / willst Du denn noch fort bleiben? Es wäre Zeit zu Deiner / Frau und Kind zurück zu kommen mir ist schon unendlich / bange nach Dir. Brauchst Du nicht etwas von zu Hause? / Schreibe mir doch bitte nächstens etwas mehr. – / Bei Plonzes [?] ist auch alles in Ordnung. Das [przekreslone] Der Advokat Piecha / ist gefallen und gleich am Anfang des Krieges. / Nun für Heute Schluß, nächstens mehr. / Von allen, allen herzl. Grüße und Küsse / besonders von Deiner / Frau u. Kind
 
[Tłum:] Beuthen [Bytom], 18.III.39 / Mój kochany Hansie! / Serdecznie dziękuję Ci za [...] list, na który czekałam już z utęsknieniem. Od znajomych dowiedziałam się, że podobno przebywasz we Lwowie pod adresem Felician [?] Kmiotek, Krasińskiego 6. Oczywiście natychmiast napisałam tam i do Czerwonego Krzyża we Lwowie i do Berlina, nie dostałam jednak żadnej odpowiedzi. Jestem taka szczęśliwa, że mam wiadomość od Ciebie samego. U mnie w porządku, mieszkam u taty w Ems [?], przydałoby mi się tylko trochę pieniędzy, co [....] u Trudl, to znaczy, z jej domem? Nasze dziecko jest zdrowe, chwała Bogu i nie mówi już [...] po polsku, w 3 tygodnie opanowała niemiecki [język?]. Za tatusia modli się co wieczór, żeby szybko wrócił zdrowy do domu, bardzo często Cię wspomina i pyta, dlaczego tak długo Cię nie ma. – Z naszym mieszkaniem wszystko w porządku, pieniądze na czynsz jakoś załatwię. Co myślisz o tym, żebym wynajęła 1-2 pokoi. Mieszkanie będzie kosztowało mianowicie w Rmk [=Reichsmark] tak jak w złotych. Może mógłbyś mi znowu napisać, co mam robić. Co się tyczy moich braci, wszystko jest raczej w porządku. Heinz po 14 dniach uciekł i ożenił się w październiku, a Max był zmuszony zerwać z Felixem, ale dalej ma drogerię. U Cläre i Waltera wszystko w porządku, już 3 tygodnie jestem u nich w Bytomiu. Dla dziecka Bytom jest szczególnie dobry. Dla Königshütte wiele się nie zmieniło. Klepka pracuje dalej, Konrad Kowara też już tutaj jest. Na marginesie, bardzo często pytali o Ciebie w magistracie. Mógłbyś zaraz znowu zacząć pracę, teraz oczywiście wszystkie miejsca są zajęte. Ach, wszystko jakoś się ułoży, najważniejsze, żebyś szybko wrócił do domu. Jak długo jeszcze Cię nie będzie? Byłby już czas wrócić do Twojej żony i dziecka, boję się bardzo o Ciebie. Czy nie potrzebujesz czegoś z domu? Napisz mi proszę następnym razem trochę więcej. – U Plonzów [?] też wszystko w porządku. Adwokat Piecha poległ, i to zaraz na początku wojny. Na dzisiaj koniec, następnym razem więcej. Od wszystkich, wszystkich serdeczne pozdrowienia i ucałowania szczególnie od Twojej żony i dziecka
 
Zachowane oryginalne opakowanie (papier) z numerem 01966 / IV
 
7. List w języku niemieckim z kopertą
 
List z kopertą do Jana Matejczyka, do Kozielska, z 18 stycznia 1940 od żony Margot, z miejscowości Murcki na Śląsku
(koperta: 10 x 16,5 cm, zachowana strona przednia i tylna - z nadawcą; odręczny list: 29,5 x 20 cm, 2 s., akc. 11/6)
 
[s. 1 koperty:] S.S.S.R. / Kozel’sk Smolenskaja / oblast’ / pocztowyj jaszczik Nr 12 / Matejczik Jan Janowicz / (Russland) [strona prawa:] S.S.S.R. / Koselsk Smolenskaja / oblast, polschtowy / jaschischik N: 12 / Matejczyk Jan Janowicz / [stempel:] [Köni]gschütte Oberschlesien
[s. 2 koperty] [słabo nieczytelny adres nadawcy:] Abs. Margoth Matejczyk [...] / [stempel sowieckiej poczty:] S.S.S.R. Moskwa Pocztamt / 8.2.40[...]
 

[s. 1] Emanuelssegen, den 18.I.1940 / Mein lieber Hans! / Ich schreibe bereits jetzt schon den 4. Brief und / warte schon mit groβer Sehnsucht auf Deinen / 2. Brief. Wie geht es Dir eigentlich, bist Du gesund? Mir / ist jetzt schon was einmal das mehr elender zu Mute, / eine unbeschreibliche Sehnsucht nach Dir quält mich! / Soll es noch lange so andauern? Du hast keine Ahnung / wie Du Deiner Tochter fehlst, sie fühlt es, daß ihr Vater / schon lange fort ist denn andauernd erzählt sie / mir von Dir, besonders in letzter Zeit erzählt sie / so viel, daß sie nur mit Dir schlafen will und Dir / recht gut sein; aus ihr ist ein halber Junge ge- / worden bis jetzt zieht sie sich gut hin und / wieder bekommt sie auf die Hosen, aber dafür / nachher ist die Liebe einmal so groß. Ich / träume fast jede Nacht von Dir hoffentlich gehen / meine Träume bald in Erfüllung. Ist Dir dort sehr / kalt? Bei uns sind anständige Fröste bis 300. / Nach deutschem Geld zahle ich für unsere Miete / 56,90 Rmk. Es hat sich jetzt in letzter Zeit sehr / viel geändert. – Vor ungefähr 1 Woche sprach ich / mit dem Kaluza da erzählten wir sehr viel von / Dir ich soll Dir auch einen Gruß bestellen. Übrigens / Felix ist auch schon da. Am Dienstag sind wieder /
[s. 2] aus Lemberg ungefähr 3000 Volksdeutsche / entlassen worden darunter auch Bekannte / von uns. Sag mal bist Du mit dem Hannes K. / zusammen?, denn es laufen hier Gerüchte / herum, daß ihr dort zusammen seit [sic!]. Felix / behauptet das. - Du hast doch mal durch einen / Soldaten Deine Adresse von hier mitgegeben, er / möchte mir den Zettel abgeben, das hat mir / wieder der Gotthard Pawlik der Dich dort sah / und in Deiner war mitgeteilt. Ja, alles schön / und gut wenn Du nur bald zu Hause / wärest dann wäre alles zu ertragen. Es ver- / geht nicht ein Tag wo wir von Dir sprechen. / Soll ich Dir nicht etwas schicken evtl. warme / Wäsche oder etwas anderes? Vielleicht schreibst Du / mir was ich tun soll. – / [...]epkas ziehen in ihre Villa, sie müssen / die Wohnung räumen. Franz arbeitet im Magis- / trat von ½ 8 Uhr bis 1 Uhr und von 3-7 Uhr außer / Mittwoch und Sonnabend das kann ihm ja nicht schaden. / Nun mein lieber Mann laβ recht bald etwas von / Dir horen und sei von allen recht herzlichst / gegrüßt besonders herzl. Grüße / und innige Küsse von / Margoth u. Hedi.
 
[Tłum:] Emanuelssegen [Murcki], 18.I.1940 Mój kochany Hansie! Piszę już 4 list i czekam z wielkim utęsknieniem na Twój 2 list. Co słychać u Ciebie właściwie, jesteś zdrowy? Jestem w coraz to bardziej kiepskim nastroju, męczy mnie niewysłowiona tęsknota za Tobą! Czy to jeszcze długo ma tak trwać? Nie masz pojęcia, jak brakuje Cię Twojej córce, ona czuje, że jej ojca od dawna już nie ma, ponieważ ciągle opowiada o Tobie, szczególnie ostatnio opowiada tak dużo, że chce spać tylko z Tobą i być dla Ciebie dobra; zrobił się z niej trochę chłopak, dotychczas chowa się dobrze, czasami dostanie w portki, ale zaraz potem jest znowu wielka miłość. Śnisz mi się prawie co noc, mam nadzieję, że moje sny wkrótce się spełnią. Czy jest Ci tam bardzo zimno? U nas są porządne mrozy do 300. Według niemieckich pieniędzy płacę czynsz 56,90 Rmk [=Reichsmark]. W ostatnim czasie bardzo wiele sie zmieniło. – Prawie tydzień temu rozmawiałam z Kaluzą, mówiliśmy bardzo dużo o Tobie, mam Ci przekazać pozdrowienia. Poza tym Felix też już jest. We wtorek zwolniono we Lwowie około 3000 Volksdeutschów, w tym naszych znajomych. Powiedz, czy jesteś razem z Hannesem K.?, ponieważ krążą tu plotki, że jesteście tam razem. Felix tak twierdzi. – Przez jakiegoś żołnierza podałeś kiedyś Twój tutejszy adres, żeby mi oddał kartkę, to wiem od Gottharda Pawlika, który Cię tam widział i był w Twojej [kompanii?]. Tak, wszystko dobrze i pięknie, gdybyś tylko wkrótce był w domu, to wszystko byłoby do zniesienia. Nie ma dnia, żebyśmy nie mówili o Tobie. Czy mam Ci coś przysłać, ewentualnie ciepłą bieliznę albo coś innego? Może mi napiszesz, co mam robić. – [...]epkowie przeprowadzają się do swojej willi, muszą opuścić mieszkanie. Franz pracuje w magistracie od 7.30 do 1 i od 3 do 7, bez środy i soboty, to mu przecież nie zaszkodzi. Mój kochany mężu, odezwij się szybko, wszyscy bardzo serdecznie Cię pozdrawiają, szczególnie serdeczne pozdrowienia i czułe ucałowania od Margoth i Hedi.
 
Zachowane oryginalne opakowanie (szyfonowy woreczek) z numerem 01966 / VII
 
8. Wizytówki
 
Trzy dobrze zachowane, kartonowe wizytówki
(6 x 10 cm, 1 s., akc. 11/5)
 
[s. 1] Jan Matejczyk / Sędzia Grodzki
 
9. Spinki do koszuli
 
Dwie metalowe spinki do koszuli
(akc. 11/8 – opisane jako fragment bransoletki)
 
Zachowane oryginalne opakowanie (szyfonowy woreczek) z numerem 01966 / VIII


[1] Odznaczenie państwowe dla zasłużonych uczestników powstań śląskich, w okresie powstań nadawano samą wstążkę – niebieską z białymi paskami po brzegach i amarantowymi brzeżkami – barwy Śląskiej Wstęgi Waleczności i Zasługi.
[2] Z prawej strony dopisane odręcznie ołówkiem: 31/VIII 7.00.
[3] Batalionu zapasowego.

 

Opcje strony