CHODOROWSKI Stanisław
CHODOROWSKI Stanisław, urodzony 16 grudnia 1887 r. w Kiszyniowie. Syn Edwarda i Modesty Szymańskiej z d. Zarzyckiej. Maturę po ukończeniu Szkoły Handlowej zdał w 1908 r. w Kiszyniowie. 25 sierpnia 1908 r. wstąpił do oficerskiej szkoły wojennej w Wilnie. W 1910 r. był dowódca kompanii w 57. modlińskim pułku piechoty. W 1913 r. przeniesiono go do 54. mińskiego pułku piechoty na stanowisko instruktora szkoły podoficerskiej. W 1914 r. został dowódcą 4. kompanii 41. batalionu zapasowego. Dowodził pododdziałem piechoty na froncie. Przez kilkanaście miesięcy był instruktorem Odeskiej Szkoły Chorążych. Przydzielono go do armii rumuńskiej. Służył w 15. Dywizji Piechoty, później w III Batalionie i w Sądzie Wojennym jako tłumacz. Po 1918 r. służył w 45. pułku piechoty Wojska Polskiego. W 1922 r. przeniesiono go na stanowisko dowódcy kompanii w III batalionie 56. pułku piechoty. Później był kwatermistrzem pułku, wojskowym tłumaczem z rumuńskiego i zastępcą dowódcy pułku. W 1924 r. awansowano go do stopnia majora. W 1928 r. został przeniesiony na stanowisko oficera mobilizacyjnego 51. pułku piechoty. Ze względu na stan zdrowia w 1929 r. został przeniesiony w stan spoczynku. Mieszkał w Białymstoku przy ul. Żydowskiej 2, a następnie przy ul. Słonimskiej 46/48. We wrześniu 1939 r. był dowódcą 32. batalionu wartowniczego w Białymstoku. Po 17 września 1939 r. dostał się do sowieckiej niewoli. Osadzono go w obozie w Kozielsku, skąd korespondował z rodziną. Wywieziono go z obozu 9 kwietnia 1940 r.
Został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w kwietniu 1940 r. w katyńskim lesie. W czasie ekshumacji wiosną 1943 r. jego zwłoki oznaczono numerem 3434.
Był żonaty z Emilią Wolańską. Miał syna Aleksandra (ur. 27 września 1916 r.)
Inwentarz dokumentów katyńskich przechowywanych w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, Kraków 2002, s. 43-44;
VII. Mjr rez. Stanisław CHODOROWSKI (ur. 1887) (AM 3434)
Znaleziono – AM: Postsparbuch, 1 Brille (książeczka oszczędnościowa PKO, okulary); GK: 3 książeczki oszczędnościowe PKO, okulary
1. Książeczka oszczędnościowa
Zniszczona książeczka oszczędnościowa, karty sklejone, trudne do odczytania, oprawa w płotno z odbitym orłem i skrótem PKO
(14,4 x 10,5 cm, 19 s., akc. 15/3)
[s. 1] Pocztowa Kasa Oszczędności / Warszawa / [nr] 493554 – D / [kwadratowa pieczęć:] PKO Warszawa 10 VI 1936 Ewidencja [...] / Podpis składającego względnie właściciela Stanisław Chodorowski
[s. 7-8] [ostatnie wpłaty i wypłaty z okresu 19 VI 1939 do 17 XI 1939 dokonane w Grajewie, Białymstoku i Wołkowysku]
2. Pozwolenie na broń
Pozwolenie na broń w formie papierowego blankietu
(20,5 x 9 cm, 1 s., akc. 15/3 – zachowane w książeczce PKO)
Odcinek I) / Pozwolenie na broń / mjr. st. sp. Chodorowski Stanisław / jest uprawniony do posiadania i noszenia / do użytku osobistego broni palnej / 1) pistoletu syst. Browning kal. 6,35 mm, Nr 859831 / 2) pistoletu typu Parabellum kal. 9 mm, Nr 8203 / 3) dubeltówki fabr. Natwa[...] cal. 16, Nr 10698 / 4) dubeltówki myśliwskiej gwintowanej [...] G.H [?], / cal. 16 : 11,2 gwint. / Niniejsze pozwolenie uprawnia również do / nabycia wyżej wymienionej broni w ter- / minie / oraz do nabywania amunicji do tej broni / bez ograniczenia (-) / Białystok, dnia 24 marz. 1936 / [pieczęć:] Powiatowy Komendant Uzup. / Szafranowski[1] Zygmunt / ppłk. / [podpis nieczyt.] / [okrągła pieczęć:] P.K.U. Białystok
3. Wezwania do wykupu wekslów
Dwa wazwania do wykupu weksli zaciągnięte przez Stanisława Chodorowskiego we wrześniu 1939:
(10,5 x 17 cm, s. 2, akc. 15/3 – zachowane w książeczce PKO)
[1 weksel, s. 1] Nr 99278 / Komunalna Kasa Oszczędności pow. Białostockiego / Białystok, ul. Br. Pierackiego 1 (dom własny) tel. 7-00 i 4-12 / prosi Pan / Chodorowski Stanisław / o bezwarunkowe wykupienie wekslu na sumę / zł. 350 / w dniu 14-XII 1939 do godziny 13, w soboty do godz. 12. / Weksel niewykupiony w powyższym terminie będzie złożony do protestu. / Komunalna Kasa Oszczędności powiatu Białostockiego
[s. 2] Na pokrycie sumy / wekslu na zł. 350 otrzyma- / łem zł. trzysta pięćdziesiąt. / Zwrot procentów nastąpi / przez zapłacenie na / książeczkę oszczędnościową / Białystok d. 9/IX 39 r. / [nieczytelny podpis]
[2 weksel, s. 1] Nr 7950 / Komunalna Kasa Oszczędności pow. Białostockiego / Białystok, ul. Br. Pierackiego 1 (dom własny) tel. 7-00 i 4-12 / prosi Pan / Chodorowski Stanisław / o bezwarunkowe wykupienie wekslu na sumę / zł. 250 / w dniu 26 listopada 1939 do godziny 13, w soboty do godz. 12. / Weksel niewykupiony w powyższym terminie będzie złożony do protestu. / Komunalna Kasa Oszczędności powiatu Białostockiego
[s. 2] Na pokrycie wekslu / zł. 250 otrzymałem (w gotówce) / z książeczki oszczędnościowej./ Zwrot procentów nastąpi / przez zapłacenie na książecz- / kę oszczędnościową / Białystok d. 9/IX [...] / [nieczytelny podpis]
4. Pismo z Ministerstwa Spraw Wojskowych
Orzeczenie Departamentu Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych skierowane do Stanisława Chodorowskiego w marcu 1938 w sprawie uposażenia emerytalnego
(29 x 20,5 cm, s. 1, akc. 15/3 – zachowane w książeczce PKO)
Ministerstwo Spraw Wojskowych
Departament Intendentury
Samodzielny Referat Emerytalny
Nr 5620/V/3473/Em.
Warszawa, dnia IV. 1938 r.
Pan CHODOROWSKI Stanisław
major st. sp.
Białystok
ul. Słonimska 46/48
Na zasadzie art. 1, 3 i 7 ustawy z dnia 12 marca 1938 r. o zmianie niektórych przepisów, dotyczących zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych (Dz. U. R. P. Nr poż. 125) ustalam w porozumieniu z Min. Skarbu
poczynając od dnia 1 lipca 1938 r.
wysokość należnego Panu uposażenia emerytalnego na 497 punktów miesięcznie, przyjmując za podstawę 22 lat zaliczanych do wysługi emerytalnej, za które zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych przysługuje 56,8% podstawy wymiaru, określonej orzeczeniem MSWojsk. Dep. Int. Nr 2921/30.
(uposażenie wg grupy VI szczebla b w ilości 875 punktów).
Przysługujące dodatki do upos. emer. pobierać Pan będzie w podanym wyżej stosunku procentowym. Podstawę określenia ilości lat, mających wpływ na wysokość należnego Panu od dnia 1 lipca 1938 r. uposażenia emerytalnego stanowi wysługa emerytalna Pana, ustalona przed wejściem w życie powołanej ustawy z dnia 12 marca 1938 r., przy czym okresy służby w b. państwie zaborczym wzgl. okresy pracy zawodowej, z których przy obliczeniu wysokości przysługującego Panu przed dniem 1 lipca 1938 r. uposażenia emerytalnego uwzględniono na zasadzie art. 2 dekretu Prezydenta R.P. z dnia 22.XI. 1935 r. tylko 3/4, przyjmuje się w całości
Tabelka orientacyjna wysługi emerytalnej:
L.P. Wyszczególnienie łącznych okresów lat mies. dni
1 zaliczalne lata za utratę zdrowia (art. 12) 2
2 a) rzecz. okresy służby w Państw. Polsk.
(polsk. org. wzgl. form. wojsk., 9 5 29
praca niepodległ. i ewent. przerwa (art. 101)
b) korzystniej liczono: wojenne 1 16
inne
3 studia wyższe
4 zaliczane lata z art. 100 pkt. b)
5 a)rzeczywiste okresy służby w b. państwie
zaborczym 9 1 17
b) korzystniej liczone
6 praca zawodowa
7 inne
21 8 2
po zaokrągleniu w myśl art. 16 ustawy z dnia 11 XII.1923 r. wysł. em. wynosi 22 lat
Orzeczenie niniejsze jest ostateczne w administracyjnym toku instancyj.
Szef Depatramentu Intendentury:
w/z.
Dr Rudolf[2]
płk. int.
Uwaga: [...] ustawy z dnia 12 marca 1938 r. począwszy od dnia 1. VII. 1938 r. z zaopatrzeń emerytalnych, wy [...] punktach będzie pobierana przy wypłatach miesięcznych rat opłata w wysokości 4% należnego za[...] z dodatkami. Od dnia 1. IV 1939 r. wysokość wspomnianej opłaty zmniejszać się będzie co ro[...] dnia 31 marca 1942 r., z którym to dniem pobieranie opłaty ustanie zupełnie.
[...] nie będzie pobierana od zaopatrzeń emerytalnych, których wysokość nie przekracza: dla emerytów [...], dla wdów – kwoty 50 zł, dla sierot – kwoty 25 zł miesięcznie, jak również od zaopatrzeń eme[...] odznaczonych orderem wojskowym “Virtuti Militari” lub “Krzyżem” Niepodległości z mieczami” oraz [...] wych wojskowych, uznanych za inwalidów wojennych.
5. Koperta
Koperta z listu nadanego w Warszawie 22 XII 1937 na adres Stanisława Chodorowskiego w Białymstoku (ul. Żydowska 2)
(11 x 16 cm, akc. 15/3 – zachowana w książeczce PKO)
[s. 1, strona lewa – nadruk:] Koziński i Nowakowski / Fabryka K[...]
[strona prawa:] St. Chodorowski / Białystok / Żydowska 2
6. Szczątki okularów[3]
Fragmenty okularów (oprawki i szkieł). Zachowane 2 okrągłe szkła oraz kilkanaście fragmentów oprawki i uchwytów
(akc. 10/2)
7. Strzęp papieru z wyjaśnieniami
Oderwany fragment papieru obustronnie zawierający na stronie drugiej nieczytelne zapiski
(14,5 x 20,5 cm, 2 s., akc. 15/4)
[s. 1] Ja włożyłam na książeczkę / PKO 400 zł. które mi / dałeś żeby wykupić / weksli potrzeba przecież / jeszcze 200 zł. a / ty mnie ich nie przysła- / łeś / Mila[4]
[1] Prawd.: ppłk Zygmunt Szafranowski (ur. 1892), w 1932 oficer 25 Pułku Piechoty w Piotrkowie.
[2] Płk int. dr Karol Stefan Rudolf (ur. 1886), w 1932 pierwszy zastępca szefa Departamentu Intendentury. MSWojsk.
[3] Fragmenty okularów znajdowały się w kopercie 10 pomiędzy dokumentami J. Burzyńskiego. Jednak wg opisu dokumentów znalezionych przy S. Chodorowskim (AM 3434), przy nim były okulary.
[4] Być może żona Stanisława Chodorowskiego - Emilia.